Ο καρδιακός παλμός ξεκινά με το σήμα του φλεβόκομβου, πού εντοπίζεται στο δεξιό κόλπο της καρδιάς. Ακολούθως η ηλεκτρική δραστηριότητα μεταδίδεται, μέσω του κολποκοιλιακού κόμβου, κατά μήκος του καρδιακού μυός και προκαλεί τη συστολή του. Υπό φυσιολογικές συνθήκες το σήμα του φλεβόκομβου παράγεται και μεταδίδεται με σταθερή συχνότητα και έτσι επιτυγχάνεται ρυθμική καρδιακή συστολή.
Η κολπική μαρμαρυγή είναι μια από τις συνηθέστερες καρδιακές αρρυθμίες. Οφείλεται στο γεγονός ότι πολλά ερεθίσματα ξεκινούν και εξαπλώνονται κατά μήκος των κόλπων, με αποτέλεσμα ένα αποδιοργανωμένο, ταχύ και χαοτικό ρυθμό που δεν επιτρέπει την κανονική συστολή της καρδιάς και προκύπτουν περίπου 70-150 ακανόνιστοι καρδιακοί παλμοί/λεπτό. Η συχνότητα της κολπικής μαρμαρυγής στον γενικό πληθυσμό είναι περίπου 1%, αλλά εξαρτάται άμεσα από την ηλικία, αγγίζοντας το 5% σε ηλικίες άνω των 65 ετών και φτάνει το 10% σε ασθενείς άνω των 80 ετών.
Οι συχνότερες αιτίες εμφάνισης της κολπικής μαρμαρυγής είναι :
- Μεγάλη ηλικία (Ο κίνδυνος αυξάνει με την ηλικία, ειδικά μετά τα 60)
- Αρτηριακή Υπέρταση
- Στεφανιαία νόσος
- Βαλβιδοπάθεια
- Χρόνια νόσος των πνευμόνων
- Καρδιακή ανεπάρκεια
- Υπερθυρεοειδισμός
Σε τουλάχιστον 10% των περιπτώσεων, καμία υποκείμενη καρδιοπάθεια δεν ανευρίσκεται. Σε αυτές τις περιπτώσεις η κολπική μαρμαρυγή μπορεί να οφείλεται σε κατάχρηση καφέ, καπνού ή αλκοόλ, λήψη ορισμένων φαρμάκων, ηλεκτρολυτικές ή μεταβολικές διαταραχές ή σοβαρές λοιμώξεις.
Τα συμπτώματα της κολπικής μαρμαρυγής περιλαμβάνουν :
- Έντονο αίσθημα παλμών
- Έλλειψη ενέργειας ή αίσθημα εύκολης κόπωσης
- Ζάλη ή αίσθημα ελαφριάς κεφαλαλγίας ή επικείμενης λιποθυμίας
- Θωρακική δυσφορία
- Δύσπνοια σε συνήθεις δραστηριότητες ή σε εύκολη εργασία.
Μερικοί ασθενείς έχουν κολπική μαρμαρυγή χωρίς κανένα σύμπτωμα. Η διάγνωση της κολπικής μαρμαρυγής γίνεται είτε με καρδιογράφημα, είτε με την εφαρμογή Holter Ρυθμού 24ώρου, ώστε να αποκαλυφθούν οι ανωμαλίες στον καρδιακό ρυθμό, το είδος τους, η διάρκειά τους και πιθανόν η αιτία τους.
Παλαιότερα η κολπική μαρμαρυγή θεωρούνταν μία αβλαβής διαταραχή, καθώς πολλοί άνθρωποι ζουν για χρόνια χωρίς προβλήματα. Εν τούτοις, σήμερα είναι κοινά αποδεκτό ότι η κολπική μαρμαρυγή σχετίζεται με αύξηση του κινδύνου εμφάνισης θρομβοεμβολικών συμβαμάτων και ειδικά αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Ο κίνδυνος εμφάνισης αγγειακού εγκεφαλικού σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή είναι 5-6 φορές μεγαλύτερος από τον κίνδυνο ασθενών αντίστοιχης ηλικίας, που δεν εμφανίζουν αρρυθμία. Επιπρόσθετα, η χρόνια κολπική μαρμαρυγή μπορεί να μειώσει την αντλητική ικανότητα της καρδιάς και μακροπρόθεσμα να προκαλέσει καρδιακή ανεπάρκεια.
Ο σκοπός της θεραπείας της κολπικής μαρμαρυγής είναι :
- να επανέλθει ο φυσιολογικός καρδιακός ρυθμός (αν αυτό είναι εφικτό)
- να ελεγχθεί η καρδιακή συχνότητα
- να προληφθεί η δημιουργία θρόμβων
Πολλές επιλογές θεραπείας είναι διαθέσιμες. Αυτές περιλαμβάνουν μεταβολές του τρόπου ζωής (απώλεια βάρους, αποφυγή συγκεκριμένων τροφών, ροφημάτων, καπνίσματος κ.ά.), φαρμακευτική αγωγή και πολλές ειδικές παρεμβάσεις όπως η καρδιομετατροπή ή η θεραπεία με κατάλυση. Η αντιμετώπιση εξαρτάται από τον ασθενή, το μέγεθος και την εξέλιξη της αρρυθμίας και τα συμπτώματα.
